Niszczą je m.in. tornada, a remonty kosztują miliony. Czy polskie drogi są gotowe na zmiany klimatu?

Ze względu na zmiany klimatu zarządcy dróg w Polsce muszą być gotowi na likwidację szkód po takich zjawiskach jak powodzie czy nawet tornada. Sama wielka powódź z 2010 r. spowodowała straty na niemal 2 mld zł. Jak w Polsce przeciwdziała się zmianom klimatu jeśli chodzi o inwestycje drogowe, i co pod tym kątem robi Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA)?

Budowa drogi
Budowa drogiGDDKiA / Krzysztof NalewajkoFacebook
partner merytoryczny
banner programu czyste powietrze

Jakub Wojajczyk, Zielona Interia: Ile szacunkowo rocznie wynoszą straty Skarbu Państwa z powodu nieprzystosowania dróg do zmian klimatu?

Szymon Piechowiak, rzecznik prasowy GDDKiA: Kwestii adaptacji dróg krajowych do zmian klimatu poświęcony był projekt realizowany przez GDDKiA wspólnie z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI). W ramach projektu przeanalizowane zostały m.in. koszty, jakie poniósł Skarb Państwa w związku z uszkodzeniami dróg krajowych podczas wielkiej powodzi, do której doszło w 2010 r.

Związane z nią ekstremalne zjawiska pogodowe doprowadziły do uszkodzeń skarp i osuwisk. Zniszczone zostały systemy odwadniające, nawierzchnie i chodniki. Znacznie ucierpiały też mosty i infrastruktura towarzysząca.

Całkowity koszt strat na sieci dróg krajowych, spowodowanych przez tę jedną z największych powodzi we współczesnej historii Polski, wyceniony został na 1,8 mld zł. Pokazuje to, jak kosztowne mogą być ekstremalne zjawiska pogodowe w kontekście infrastruktury drogowej.

Jakie zjawiska pogodowe są najdotkliwsze jeśli chodzi o drogi w Polsce?

Zgromadziliśmy dane dotyczące zdarzeń pogodowych na sieci dróg krajowych od stycznia 2004 do kwietnia 2016 r. Spośród 3 300 zdarzeń wymagających pracy zespołów utrzymania dróg, 32,6 proc. było efektem porywistego wiatru. Intensywne opady deszczu odpowiadały za 22,3 proc., a intensywne opady śniegu za 15,5 proc. zdarzeń. Wśród pozostałych czynników znalazły się m.in. powodzie (8,4 proc.), mróz i niskie temperatury (4,1 proc.) czy wyładowania atmosferyczne (3 proc.) i fale upałów (2,4 proc.).

Do zdarzeń pogodowych, w omawianym okresie, rzadziej dochodziło na autostradach (0,8 zdarzenia na 100 km) i drogach ekspresowych (0,9 na 100 km) niż na pozostałych drogach zarządzanych przez GDDKiA (1,5 na 100 km). W 8,6 proc. przypadków niemożliwe lub częściowo niemożliwe było funkcjonowanie infrastruktury drogowej dotkniętej danym zdarzeniem. Około dwóch trzecich wszystkich zdarzeń spowodowało zakłócenia w ruchu pojazdów.

Do zdarzeń pogodowych najczęściej dochodziło w styczniu (w 17,9 proc. przypadków), lipcu (15,7 proc.) oraz w maju (11,9 proc.). Najspokojniejszy pod tym względem był kwiecień (2,8 proc.) oraz wrzesień (3,4 proc.).

Jak pokazują zebrane przez nas dane, do zdarzeń wywołanych opadami deszczu dochodziło w całej Polsce, najczęściej jednak w południowej części kraju. Silny wiatr najmocniej dawał się we znaki w zachodniej i północnej Polsce, a opady śniegu w woj. podkarpackim, śląskim, kujawsko-pomorskim i pomorskim. Należy podkreślić, że efekty wspomnianych zdarzeń pogodowych wiążą się też dla zarządców dróg ze wzrostem wydatków związanych z usuwaniem ich skutków oraz podejmowaniem działań zabezpieczających infrastrukturę drogową.

Ze względu na gwałtowne zjawiska pogodowe spowodowane przez zmiany klimatu część dróg wymaga kosztownych remontów
Ze względu na gwałtowne zjawiska pogodowe spowodowane przez zmiany klimatu część dróg wymaga kosztownych remontówGDDKiAFacebook

W jaki sposób przystosowuje się drogi w Polsce do szkód spowodowanych przez zmiany klimatu?

Obecnie na całym świecie, zgodnie z prowadzonymi badaniami, obserwujemy wzrost średnich temperatur. Drogi krajowe w Polsce budowane są zgodnie z wytycznymi, których konstrukcja gwarantuje odporność na wysokie temperatury. Drogi i obiekty mostowe budowane są również z odpowiednimi systemami odwodnienia, które zapewniają właściwe odprowadzanie wody podczas opadów atmosferycznych. Powstają w tym celu m.in. całe systemy retencyjne ze specjalnymi zbiornikami.

Ponadto podejmujemy inne, równoległe działania, które mają przyczyniać się do ograniczania zmian klimatycznych. Inwestujemy w odnawialne źródła energii, dzięki którym możemy oświetlać przejścia dla pieszych, rozwijamy sieć punktów ładowania samochodów elektrycznych, aby wspierać elektromobilność. Dbamy również o wody opadowe i wspólnie z Lasami Państwowymi przeciwdziałamy występowaniu suszy i pożarów w lasach.

Czy w Polsce pojawiły się na przestrzeni ostatnich lat zjawiska pogodowe wyrządzające szkody, których nie obserwowano wcześniej?

Tutaj warto podkreślić informację Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, z której wynika, że aż czterokrotnie od lat 90. ubiegłego wieku wzrosła roczna liczba występujących w Polsce tornad. To również generuje dodatkowe ryzyka dla funkcjonowania infrastruktury drogowej.

Czy GDDKiA bierze pod uwagę adaptację do zmian klimatu tylko w wypadku nowych inwestycji czy także dostosowuje istniejące już drogi?

Budujemy drogi, których konstrukcja jest odporna i przygotowana na różnego rodzaju zjawiska atmosferyczne. Dotyczy to oczywiście nowych inwestycji, jak i zmian czy modyfikacji, jakie są realizowane na istniejącej już sieci w ramach remontów i przebudów.

Trudno jest jednak przygotować się na wyjątkowo ekstremalne zjawiska pogodowe, jak na przykład powódź czy lawina błotna. Tu kluczową rolę odgrywa nie tyle sama droga, ale inne elementy infrastruktury krytycznej - wały powodziowe, uregulowane koryta rzek, odpowiednio zabezpieczone zbocza i stromizny czy też wydolna i sprawna kanalizacja deszczowa.

Opady śniegu odpowiadają za ok. 15 proc. zdarzeń wymagających interwencji zespołów drogowych GDDKiA
Opady śniegu odpowiadają za ok. 15 proc. zdarzeń wymagających interwencji zespołów drogowych GDDKiAGDDKiAFacebook

Jakie szacunkowo kwoty wydano w ostatnich latach na dostosowanie dróg do szkód związanych ze zmianami klimatu? Jakie inwestycje i kwoty są planowane na kolejne lata?

Na bieżąco inwestujemy w nowe odcinki oraz utrzymanie już istniejącej sieci dróg krajowych. Ciężko jest wydzielić środki, które są przeznaczane stricte na dostosowanie dróg do szkód związanych ze zmianami klimatu.

Odpowiednia wytrzymała i odporna nawierzchnia, systemy odwodnienia, zabezpieczenie skarp i odpowiednie wskaźniki mrozoodporności to te z elementów, które finalnie składają się na gotowy produkt w postaci drogi o najwyższych parametrach bezpieczeństwa i wytrzymałości.

Nie bez znaczenia jest jakość wykonywanych robót. Podkreślamy to na każdym kroku. Od wykonawców wymagamy przede wszystkim jakości. Ona gwarantuje wytrzymałość. Ale nie tylko. To także komfort i bezpieczeństwo.

"Wydarzenia": Wycięto drzewa przy drodze. Lasy Państwowe rozpoczynają kontrole w całym krajuPolsat News
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd na stronie?
Dołącz do nas