Jaka halloweenowa dynia jest najlepsza do wycinania?

Wiele dyń w sklepach jest reklamowanych jako odpowiednie na Halloween, ale nie wszystkie rzeźbią się równie łatwo. Do wycinania najlepiej nadają się odmiany typowo carvingowe, czyli stworzone właśnie z myślą o lampionach, np. Jack O'Lantern, Howden, Tom Fox, Boomer, Flynn. Mają średnio grubą ściankę (ok. 2-3 cm), są w miarę lekkie, mają równy kształt i stabilny ogonek, który ułatwia przenoszenie. Spotyka się również odmiany gigantyczne, takie jak Big Moon czy Mammoth, które potrafią ważyć od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu kilogramów; choć ich rozmiar umożliwia stworzenie spektakularnych lampionów, w praktyce są ciężkie, trudno się je drąży, a po podgrzaniu świeczką szybciej tracą kształt. Z kolei popularne dynie kuchenne, takie jak Hokkaido, piżmowa czy prowansalska, świetnie nadają się do gotowania, ale przez rozmiar i grubość ściany zwykle nie sprawdzają się jako materiał na lampion.

W Polsce bardzo popularne są odmiany z grupy dyni olbrzymiej sprzedawane pod nazwami handlowymi Justynka, Bambino, Melonowa. To dobry wybór, jeśli mają od 3 do 7 kg - są wtedy jeszcze wygodne do cięcia. Zbyt duże sztuki wymagają zdecydowanie większego wysiłku przy wydrążaniu. Z nowszych odmian warto zwrócić uwagę na Boomer (spłaszczona, intensywnie pomarańczowa), Flynn (równy kształt, łatwa do szablonów) oraz Spyro, którą można wykorzystać do mniejszych dekoracji. Z kolei dostępne w sprzedaży dynie typowo ozdobne (gourds) mają bardzo twardą skórę, często są gorzkie i nie nadają się ani do rzeźbienia, ani do jedzenia.

Przed zakupem warto ocenić przede wszystkim wygląd owocu. Skóra powinna być twarda, bez pęknięć i miękkich miejsc, a ogonek suchy i mocno trzymający się miąższu (to znak, że dynia dłużej przetrwa po wycięciu). Najlepiej wybierać owoce symetryczne, z płaską podstawą, które łatwo postawić na stole. Pamiętajmy, że głębokie żebra utrudniają cięcie, a ciężkie egzemplarze mogą okazać się grubościenne i męczące w drążeniu. Przydatny jest prosty test: lekkie "puste" brzmienie przy stuknięciu sugeruje, że łatwiej będzie przerobić dynię na dekorację.

Na początku warto przygotować miejsce pracy i odpowiednie narzędzia. Przydadzą nam się: mały nóż z wąskim ostrzem lub piłka do dyni, łyżka do lodów albo skrobak, marker, taśma do szablonu, ręczniki papierowe oraz lampka LED, która jest wygodniejsza i bezpieczniejsza od świeczki. Dynię należy umyć i osuszyć, aby wzór dobrze się odbił i skórka nie była śliska. Praca na stabilnej desce zmniejsza ryzyko pęknięcia podczas cięcia, a osobne miski na miąższ i pestki ułatwiają ich późniejsze wykorzystanie. Przy bardziej skomplikowanych wzorach warto mieć wykałaczki lub krótkie patyczki, które pomogą wzmocnić cienkie elementy.

Kiedy dynia jest gotowa, można przejść do drążenia i wycinania wzoru. Zamiast klasycznie odcinać górę, wygodniej jest zdjąć spód - łatwiej wtedy wsunąć lampkę LED, a środek nie będzie się nagrzewał. Po usunięciu pestek, w miejscu, gdzie planujemy wzór, dobrze jest zwęzić ściankę od środka do około 1-1,5 cm. Ułatwia to późniejsze cięcie i poprawia efekt świetlny. Szablon warto przymocować taśmą i nakłuć kontury igłą, a następnie wycinać stopniowo, zaczynając od mniejszych detali. Nóż powinien być prowadzony spokojnie i prosto, a narożniki najlepiej "nawiercać" czubkiem ostrza, by uniknąć pęknięć.

Po wycięciu lampion można zabezpieczyć, by dłużej zachował kształt. Wnętrze i krawędzie cięć dobrze jest przetrzeć roztworem octu z wodą (1:1), co spowalnia rozwój pleśni. Natomiast posmarowanie krawędzi wazeliną lub olejem ogranicza ich wysychanie. Gotową dynię najlepiej ustawić w chłodnym miejscu, np. na balkonie lub na zewnątrz pod zadaszeniem, ponieważ ciepło w domu przyspiesza więdnięcie. Warto unikać świeczek, które podnoszą temperaturę wewnątrz lampionu i szybko go niszczą. Stabilniejsze i bezpieczniejsze będą małe, proste lampki LED zasilane bateriami. Jeśli dynia zacznie się marszczyć, można zanurzyć ją na kilka godzin w zimnej wodzie, a następnie dokładnie osuszyć środek przed ponownym zamontowaniem oświetlenia.