Jak wygląda latający kleszcz i czy ugryzienie strzyżaka jest groźne?

Aktualizacja

Strzyżak sarni jest potocznie nazywany latającym kleszczem. Wzmożoną aktywność wykazuje w okresie od czerwca do września, chociaż w polskich lasach można się na niego natknąć również w maju i październiku. Ugryzienie strzyżaka sarniego może być dość bolesne, ale czy przenosi on boreliozę? Jak rozpoznać objawy ukąszenia i co robić, żeby odstraszyć latające kleszcze?

Jak wygląda strzyżak sarni? W przeciwieństwie do kleszcza owad posiada charakterystyczne długie skrzydła, które traci po znalezieniu żywiciela
Jak wygląda strzyżak sarni? W przeciwieństwie do kleszcza owad posiada charakterystyczne długie skrzydła, które traci po znalezieniu żywiciela 123RF/PICSEL
partner merytoryczny
banner programu czyste powietrze

  • Strzyżak sarni w Polsce jest również znany pod takimi nazwami jak: strzyżak jeleni, wesz sarnia czy kolei łowik. 
  • Niektórzy nazywają insekta latającym kleszczem, z uwagi na znaczne podobieństwo w wyglądzie obu gatunków, chociaż strzyżak sarni jest owadem, a kleszcz pajęczakiem, co oznacza, że nie są one ze sobą blisko spokrewnione.
  • Strzyżak sarni występuje przede wszystkim w Europie, ale można spotkać go również w północnych Chinach, Ameryce Północnej i na Syberii. 
  • Już sama nazwa wskazuje, że strzyżak sarni pasożytuje przede wszystkim na leśnych zwierzętach - sarnach, jeleniach, borsukach czy łosiach, żywiąc się ich krwią. Ponieważ jednak zdarzają się również ataki latających kleszczy na człowieka, podajemy najważniejsze informacje na temat tego owada. 

Latający owad podobny do kleszcza. Jak wygląda strzyżak sarni?

Jak wyglądają kleszcze fruwające? Są niewielkie, ponieważ ich spłaszczone, brązowe ciało najczęściej nie osiąga więcej niż sześć milimetrów. Mają twardy, chitynowy pancerz i liczne odnóża zakończone drobnymi, czepnymi pazurkami, które znacznie utrudniają odczepienie ich od skóry.

Owady można jednak rozpoznać przede wszystkim po charakterystycznych, podłużnych skrzydłach, które strzyżak jeleni odrzuca dopiero po znalezieniu żywiciela. Pracownicy Lasów Państwowych dobrze wiedzą, że wesz sarnia i kleszcz często bywają mylone przez Polaków, więc co kilka miesięcy na swoim fanpage'u na Facebooku przypominają, jak wygląda strzyżak.

Latające kleszcze w Polsce. Gdzie występują?

Strzyżak sarni (Lipoptena cervi), podobnie jak kleszcz w Polsce występuje licznie na terenie całego kraju, jednak natrafić na niego najłatwiej można wybierając się na spacer po lesie albo jego obrzeżach. Owady w Europie nierzadko obsiadają ludzi i zwierzęta całymi chmarami. Zwłaszcza latem, ponieważ uwielbiają ciepłą, bezdeszczową pogodę. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych, strzyżaki sarnie mogą wykazywać intensywną aktywność nawet do późnej jesieni.

Owad Strzyżak sarni w przybliżeniu
Owad Strzyżak sarni w przybliżeniuimago stock&peopleEast News
  • Poza Europą latające kleszcze widywane są również w Azji Wschodniej, Ameryce Północnej i na Syberii. 
  • Jedna samica strzyżaka jeleniego może dać początek życia aż 30 larwom, które później przepoczwarzają się i atakują. 
  • Co ciekawe, owady te mogą wytrzymać bez pożywienia nawet do 50 dni. 

Czy latający kleszcz przenosi choroby, a jego ugryzienie jest groźne?

Czy strzyżaki przenoszą boreliozę? Na szczęście nie udowodniono naukowo, że strzyżaki sarnie mogą przekazywać człowiekowi bakterię Borrelia burgdorferi, jednak nie oznacza to, że ich ugryzienia nie mogą być groźne.

 Lipoptena cervi, czyli strzyżak sarni pod mikroskopem
Lipoptena cervi, czyli strzyżak sarni pod mikroskopem JANNICKE WIIK-NIELSEN/Science Photo LibraryEast News

Latające kleszcze bez trudu osiadają na włosach i skórze. Dostają się również do trudno dostępnych miejsc takich jak uszy czy nos, a ich ukąszenia są bolesne, mogą swędzieć i wywoływać reakcje alergiczne. Przede wszystkim u dzieci albo u osób uczulonych na jad tych owadów.

W skrajnych przypadkach u pacjentów po ugryzieniu strzyżaka sarniego oprócz silnej reakcji skóry mogą pojawić się problemy z oddychaniem. Dlatego też po zaobserwowaniu jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie udać się do lekarza. Zwłaszcza, jeśli zaczerwienienie po ukąszeniu utrzymuje się dłużej niż przez okres 2-3 tygodni.

Jak odstraszyć latające kleszcze?

Niestety środki DEET chroniące przed ukąszeniami insektów nie odstraszają strzyżaków sarnich. Nie oznacza to jednak, że przed spacerem nie warto używać preparatów na owady. Wręcz przeciwnie, należy stosować, aby zminimalizować ryzyko zakażenia chorobami przenoszonymi przez komary czy kleszcze.

Nie udowodniono, że popularne środki na owady przeciwdziałają ugryzieniom strzyżaków sarnich, ale warto ich używać
Nie udowodniono, że popularne środki na owady przeciwdziałają ugryzieniom strzyżaków sarnich, ale warto ich używać123RF/PICSEL

A co działa na strzyżaki? Co prawda, nie ma jednego cudownego triku, który pozwoliłby się przed nimi chronić, ale zauważono, że latające kleszcze najczęściej atakują zwierzęta o ciemnej sierści.

W związku z tym na wycieczkę do lasu nie zaszkodzi zabrać jasnego ubrania, koniecznie ze śliskiego materiału, który zmniejszy przyczepność strzyżaków sarnich. 

Czytaj również:

Zobacz także:

Piotr Czopek (PSEW): Uwierzmy w bałtycki wiatrInteria.tv
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd na stronie?
Dołącz do nas