Rekord wiatraków i paneli. Zielona energia pokonała węgiel

Poprzedni rok był pierwszym w historii gdy źródła ze słońca i wiatru generowały ponad jedną dziesiątą (10,3 proc.) światowej energii. W 2020 roku poziom ten wynosił 9,3 proc., a w 2015 roku, gdy podpisano porozumienie paryskie, był dwa razy mniejszy (4,6 proc.). Fotowoltaika zanotowała wzrost o 23 proc., a wiatraki - o 14 proc.

Wszystkie czyste źródła wyprodukowały w sumie w 2021 roku aż 38 proc. całej energii. To więcej niż węgiel, który w zeszłym roku odpowiadał za 36 proc. globalnego zapotrzebowania.

Zielona energia jest tańsza od węgla. Trzeba przyspieszyć transformację

Na całym świecie już 50 krajów przekroczyło kamień milowy, jakim jest osiągnięcie 10 proc. produkcji energii z wiatru i słońca. W zeszłym roku do tej grupy dołączyło siedem nowych państw: Chiny, Japonia, Mongolia, Wietnam, Argentyna, Węgry i Salwador. Trzy kraje: Australia, Holandia i Wietnam w ciągu zaledwie dwóch lat zamieniły 8 proc. zapotrzebowania energetycznego pokrywanego przez elektrownie węglowe na czystą energię ze słońca i wiatru.

W 2021 roku światowe zapotrzebowanie na energię również było rekordowe, rosnąc w ciągu zaledwie roku o 1414 TWh (5,4 proc.). To tak jakby do wszystkich potrzeb energetycznych na świecie dodać kolejny kraj rozmiaru Indii. Największy wzrost zapotrzebowania nastąpił w Azji - tylko w Chinach w 2021 roku potrzeba było o 13 proc. energii więcej niż dwa lata wcześniej.

Wzrost zapotrzebowania energetycznego na świecie tylko w 29 proc. został pokryty ze źródeł takich jak wiatraki i fotowoltaika. Warto także odnotować, że inne rodzaje czystej energii - elektrownie atomowe i wodne - nie odnotowały wzrostu globalnej mocy już od dwóch lat. Dlatego pozostały wzrost zapotrzebowania w większości został pokryty przez paliwa kopalne, z czego aż 59 proc. przez węgiel.

Elektrownie węglowe w 2021 roku także zanotowały rekord wytwarzania energii, generując 10 042 TWh. Największy wzrost odnotowano w Azji, która przeżywa boom zapotrzebowania energetycznego. Wcześniejszy rekord węgla nastąpił w 2018 roku. Zeszłoroczny przyrost ilości energii wytwarzanej w elektrowniach węglowych to największy wzrost od 1985 roku dla tego źródła.

Rekordowe były także emisje dwutlenku węgla, które pobiły rekord z 2018 roku, osiągając poziom 778 milionów ton CO2 rocznie.

"Mimo tego, że węgiel i emisje ustanowiły kolejny rekord, mamy jasną oznakę tego, że globalna transformacja energetyczna już trwa. Do sieci podłączane jest najwięcej energii z wiatru i słońca w historii. I nie tylko w kilku krajach, ale na całym świecie. Są one w stanie - i tego oczekujemy - zapewnić większość czystej elektryczności potrzebnej do odejścia od paliw kopalnych, jednocześnie pomagając zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne" - zauważa Dave Jones, szef think tanku Ember.

Utrzymujące się wysokie ceny gazu w dobie wojny Rosji z Ukrainą stanowią realne ryzyko powrotu do węgla, co zagraża celom klimatycznym. Czysta energia musi być teraz budowana na heroiczną skalę. Światowi przywódcy właśnie stają przed wyzwaniem jak szybko mogą przejść w 100 proc. na zieloną energię.

---

Aby sprostać celowi klimatycznemu, który zakłada ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5 stopnia Celsjusza, energia z wiatru i słońca musi utrzymać roczne tempo wzrostu na poziomie 20 proc. do 2030 roku. To tyle samo, ile udawało się uzyskać tym źródłom w poprzedniej dekadzie.

Kraje takie jak USA, Niemcy, Wielka Brytania czy Kanada są tak pewne odnawialnych źródeł energii, że planują przejść na nie w 100 proc. w ciągu najbliższych 15 lat. "Biorąc jednak pod uwagę, że węgiel nadal odnotowuje wzrosty i rośnie zapotrzebowanie na energię elektryczną, wszystkie państwa intensywnie wykorzystujące paliwa kopalne muszą teraz działać z podobną odwagą i ambicją" - informuje think tank Ember.

Timmermans: Polska ma wszystko, aby odnieść sukces w transformacji ekologicznej